“De overheid betaalt en bepaalt.” Veel ambtenaren van mijn leeftijd (50+) zijn in die traditie opgegroeid. Integriteit leek vooral een kwestie van een gedragscode maken en die handhaven. Nu de overheid zich – gelukkig – steeds meer laat zien als een van de partners in netwerken, komt integer handelen door de overheid in een ander daglicht te staan. Wat geef of gun je elkaar wel/niet in het netwerk en hoe verhoudt zich dat tot vastgelegde regels, bijvoorbeeld op het gebied van aanbestedingen, om maar eens een vraag op te werpen? In de gemeente Molenwaard, waar resultaten vooral in en dankzij de netwerken van inwoners en bedrijven tot stand komen, is de vraag hoe wij daarin integer kunnen handelen actueel.
Ook de manier waarop Molenwaard haar dienstverlening en organisatie heeft opgezet, maakt een andere blik op integriteit nodig. De gemeente Molenwaard heeft geen gemeentehuis. De dienstverlening vindt plaats in de 13 kernen, die onze gemeente kent. Medewerkers kunnen op verschillende locaties in de gemeente werken, daar waar de vraag van de burger hen brengt. Ook laten we veel over aan de eigen verantwoordelijkheid van de medewerker. De leidinggevende staat op afstand, vaak ook letterlijk omdat hij zich op een andere plek kan bevinden. Daarom is het ontwikkelen van een eigen moreel kompas bij medewerkers een noodzaak, in plaats van het klakkeloos naleven van regels. En vervolgens willen we dat eigen kompas met elkaar delen, zodat een gezamenlijke koers wordt ontwikkeld. Het ontwikkelen van dat eigen en gezamenlijke kompas, geven we vorm in een traject van morele oordeelsvorming.
De medewerkers van Molenwaard zijn gemotiveerd om werk te maken van morele oordeelsvorming. Het helpt hen te bepalen wat wel en niet kan, hoe je het bestuur adviseert en het helpt vooral om te kunnen uitleggen hoe een bepaald besluit of advies tot stand is gekomen. Dat werkt in de ontwikkeling van een transparante overheid: een overheid die niet meer bepaalt, maar wel vertrouwen geniet van haar inwoners.
Deze blog is geschreven door Nanette van Ameijde-Poortman, gemeentesecretaris Gemeente Molenwaard.
Twitter: @NanettevAmeijde
